Vrij bezoek

De Handelsbeurs is een bruisende belevingsplek in het hart van Antwerpen. Flaneer over het indrukwekkende Beursplein en proef de unieke sfeer van deze historische handelsplaats.

Open: 10 tot 18 uur

Eerste beurs

Om de handel beter te kunnen organiseren richtte de stad in 1485 in de Hofstraat een beurs op. Die was al snel te klein en werd in 1531 vervangen door een beurs in sierlijke Brabantse gotische stijl, een ontwerp van Domien De Waghemakere. Het complex bestond uit een rechthoekige binnenplaats omsloten door een zuilengalerij met verdieping. De Antwerpse beurs stond model voor de beurzen van Londen, Amsterdam en Rijsel.

Nieuwe functies en verbouwingen

In de tweede helft van de zestiende eeuw stortte de handel in elkaar en kreeg het gebouw andere bestemmingen, zoals tekenacademie en openbare bibliotheek, tot de beursfunctie dankzij de economische bloei in de negentiende eeuw werd hersteld. Het gebouw was snel te klein. Om het middenplein te kunnen benutten, werd het overkapt met een moderne glas- en ijzerconstructie, een ontwerp van de Luikse ingenieur Charles Marcelis. In 1858 vernielde een brand het gebouw, alleen de toren in de Borzestraat bleef bewaard. Om de kosten te drukken zouden alle te recupereren materialen hergebruikt worden bij de bouw van de nieuwe beurs.

Joseph Schadde

Na hevige discussies en twee ontwerpwedstrijden kreeg Joseph Schadde in 1868 de bouw van een nieuwe beurs toegewezen. Qua standplaats, opbouw en stijl is het complex geïnspireerd op zijn zestiende-eeuwse voorganger. De rechthoekige beursruimte op het gelijkvloers is omgeven door een dubbele zuilengalerij. Achter de bovengalerij gaat een dubbele verdieping schuil met handelskamers op de eerste en technische ruimtes op de tweede verdieping. Het geheel is uitgewerkt in een weelderige neogotische stijl. De centrale hal is overdekt met een rijk gedecoreerde, toen heel vooruitstrevende ijzer- en glasconstructie. De combinatie van een historiserende stijl met moderne materialen en technieken zorgt voor een bijzonder geheel.

Leegstand en herbestemming

In 1997 verloor het beursgebouw opnieuw zijn functie. Het stond leeg tot 2016. Samen met de Schippersbeurs en het Hotel du Bois/Banque d’Anvers maakte de Handelsbeurs deel uit van een grootschalig restauratie- en herbestemmingsproject. De Handelsbeurs is herbestemd tot publieke ontmoetingsplaats waar ook evenementen kunnen doorgaan. De handelskamers op de verdieping zijn ingericht als vergader- en ontmoetingsruimtes. De Schippersbeurs is omgetoverd tot een restaurant en het Hotel du Bois is recent geopend als sterrenhotel.

Totaalconcept

Met het neogotische totaalconcept van de Handelsbeurs wilde Schadde een overdonderende esthetische ervaring creëren. Latere wijzigingen en aanvullingen hielden daar rekening mee om het totaalconcept niet te verstoren. Die houding was ook doorslaggevend bij de restauratiekeuzes. Er werd geprobeerd zo dicht mogelijk aan te leunen bij de oorspronkelijke ruimtelijke ervaring en afwerking van het gebouw. Dat was mogelijk doordat de weloverwogen herbestemming aansluit bij de oorspronkelijke functie van het gebouw. De ingrepen werden tot een minimum beperkt en het historische materiaal maximaal behouden, hersteld of teruggebracht. Nieuwe technieken en veiligheidseisen zijn zo goed als onzichtbaar geïntegreerd. Om het binnenklimaat en de akoestiek te verbeteren werd er gekozen voor een thermisch dubbele beglazing met aan de onderzijde een gelaagd kathedraalglas.

Tip: Betalend bezoek met gids via www.beroepsbelg.be.