Rondleiding: van witzusterklooster naar het huis van Sant’Egidio

Wist je dat in het huis van Sant’Egidio vanaf het eerste gebruik door de witzusters in 1312 tot vandaag voor armen wordt gezorgd vanuit christelijke inspiratie? Ontdek de unieke geschiedenis van het voormalige klooster en de huidige werking van Sant’Egidio.

Volg het parcours op eigen houtje of onder begeleiding van een gids. Je gaat onder meer langs de Magdalenakapel, de kapittelzaal en de tuin.

Elk half uur start een rondleiding met gids voor groepen van tien personen.

Open: 10 tot 18 uur

Het begin: een opvanghuis voor ‘gevallen vrouwen’

In de snelgroeiende steden van de middeleeuwen ging armoede vaak hand in hand met een toename van prostitutie. Paus Innocentius III (1160–1221) riep christenen op om die vrouwen te helpen hun leven te beteren. Rond 1300 ontstonden er opvanghuizen voor ‘gevallen vrouwen’. Ook in Antwerpen stelde broeder Gerardus zijn Heilig Kruishuis open voor zondaressen die hun leven over een andere boeg wilden gooien. Hij plaatste het initiatief onder de bescherming van de Heilige Maria Magdalena.

In 1353 kregen de zusters toestemming voor een kapel met altaar gewijd aan Maria Magdalena. Tegen het einde van de vijftiende eeuw breidden ze hun werking uit met de aankoop van het huis De Winthaes en de bouw van een nieuwe kapel, voltooid in 1491. Dit gotisch zaalkerkje had een nonnengalerij boven in het schip. Beneden was er ruimte voor de vrouwen die de zusters opvingen. Weldoeners en leken konden er bij speciale gelegenheden binnen, zonder de zusters te zien, maar hoorden wel hun gezangen. Beide groepen hadden zicht op het altaar.

Nieuwe invullingen

De kapel kende een bewogen geschiedenis. Tijdens de calvinistische periode  werd ze omgevormd tot vleeshal. Later, onder keizer Jozef II werd het klooster afgeschaft en kreeg de kapel een nieuwe functie als paardenstal en opslagruimte. In 1846 kwamen de gebouwen in handen van het Sint-Vincentius-à-Paologenootschap, dat zich via hulpverlening en onderwijs inzette voor arme arbeidersgezinnen. De nonnengalerij in de kapel werd vervangen door een tussenvloer, die de volledige kapel in twee deelde. Boven kwam opnieuw een gewijde kapel, beneden een speelplaats voor de vakschool van de Vincentianen.

Heropbouw en herbestemming

De huidige kapel dateert van na de Eerste Wereldoorlog. Duitse beschietingen tijdens het beleg van Antwerpen hadden de kapel zwaar beschadigd. Ze werd heropgebouwd in neogotische stijl, naar plannen van Louis De Vooght. Sinds de jaren 1980 is ze in gebruik door de Antwerpse tak van de Sant’Egidiogemeenschap, een lekenbeweging ontstaan in Rome. De leden zetten zich actief in voor mensen in kwetsbare situaties, zoals daklozen, ouderen, migranten en gevangenen. Ze organiseren onder meer voedselbedelingen, sociale ontmoetingen en culturele activiteiten. De gemeenschap sluit daarmee mooi aan bij de spirituele en socioculturele geschiedenis van het complex.

