Tentoonstelling: ‘Over de grenzen van het boek’

In de Nottebohmzaal kan je bijzondere bibliofiele boeken en kunstenaarspublicaties uit de collectie van de Erfgoedbibliotheek bekijken. Laat je verrassen door bijzondere, kunstzinnige uitgaven van onder andere Nico Dockx, Jelle Jespers, Tom Lanoye, Boris Rousseeuw en Zena Van den Block. Tentoongesteld in de magische Nottebohmzaal en vergezeld door de verhalen van hun makers.

Open: 10 tot 18 uur

Vrij bezoek met audiogids

De Nottebohmzaal is de verborgen parel van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience. Hoe zag de leeszaal er honderd jaar geleden uit? En waarom is de zaal zo donker? De audiotour geeft antwoord op die en vele andere vragen. De audiofragmenten nemen je mee van de eerste pagina in de geschiedenis van de bibliotheek tot aan de werking van de erfgoedbibliotheek vandaag.

Open: 10 tot 18 uur

Rondleiding sodaliteit

Aan het stemmige Hendrik Conscienceplein in het centrum van Antwerpen ligt de sodaliteit  . In dat gebouw, dat onderdeel uitmaakt van de Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience, ligt de vermaarde Nottebohmzaal. Van boven tot onder zit ze volgestouwd met boeken. Maar voor het een bibliotheek werd, had de sodaliteit tal van andere functies. Het gebouw deed onder andere dienst als Mariakapel, militaire school, veilingzaal, café, danszaal en bazaar. In kleine groepjes krijg je een exclusieve blik onder en naast de Nottebohmzaal. Door deuren die normaal gezien gesloten blijven, langs steile trapjes, onder lage plafonds en tussen honderdduizenden boeken, ontdek je een kant van de sodaliteit die je anders niet te zien krijgt. Medewerkers vertellen wat ze bij recent onderzoek te weten zijn gekomen over de geschiedenis van het gebouw en over haar vroegere bewoners, gebruikers en bezoekers.

Start: tussen 9.30 en 18 uur vertrekt elk half uur een rondleiding voor acht personen, enkel na inschrijving.

Bewaarbibliotheek van bijna zes eeuwen oud 

De Erfgoedbibliotheek Hendrik Conscience is de bewaarbibliotheek van de stad Antwerpen. De basis van de huidige bibliotheek werd gelegd in 1481, toen Willem Pauwels in zijn testament 41 boeken aan de stad schonk. De collectie van de stadsbibliotheek ging in 1576 verloren in een brand. Het stadsbestuur richtte in 1581 een nieuwe bibliotheek op. Met Christoffel Plantijn werd afgesproken dat hij van elk boek dat hij drukte één exemplaar zou schenken. Stelselmatig groeide de collectie aan.

Die constante aangroei zorgde in de loop der jaren meermaals voor plaatstekort. In 1879 kocht de stad de voormalige sodaliteit . Pieter Dens verbouwde het complex tot bibliotheek. Binnen werd de vloer tussen de boven- en benedenzaal van de sodaliteit verwijderd. Tegen de muren werden over de volledige hoogte rekken aangebracht. Gietijzeren gaanderijen verbonden door gietijzeren draaitrappen moesten het gebruik van lange ladders vermijden.

Nottebohmzaal

Bij een verbouwing in de jaren 1930 werd ter hoogte van de eerste verdieping opnieuw een vloer geplaatst. Zo ontstond de Nottebohmzaal. Ze is vernoemd naar Oscar Nottebohm, een belangrijke mecenas . De zaal wordt gebruikt als vergader-, voordracht- en tentoonstellingsruimte. Tegelijkertijd is het een boekenmagazijn waarin de eerste 150.000 catalogusnummers van de bibliotheek worden bewaard en een schatkamer voor een aantal bijzonder schenkingen en topstukken. Ze herbergt onder andere de vermaarde Egyptische kast, de hemel- en aardglobes van Willem Jansz Blaeu en verschillende borstbeelden van Europese auteurs.