Film met livemuziek: ‘Johannes Is Zijn Naam X Rubens’

Henri Storcks documentaire uit 1948 over het werk van Peter Paul Rubens is naast een cinematografisch meesterwerk ook een reis door de kunstgeschiedenis.

Johannes is Zijn Naam (a.k.a. Johannes Verschaeve van The Van Jets) laat de film botsen en samensmelten met zijn dromerige avant-popmuziek.

‘Johannes is Zijn Naam X Rubens’ is een mix van film en livemuziek waarbij het werk van een visionair zoals Rubens schittert in een nieuwe interpretatie van een 77 jaar oude documentaire.

Dit is een betalende activiteit.

Start: 20 uur, welkom vanaf 19.30 uur

Vrij bezoek

Reis door de tijd met Rubens Experience, kom op adem in de historische tuin en blader door de geschiedenis in de bibliotheek.

Open: 10 tot 18 uur

Ontdek de geheimen van de portiek en het paviljoen

Het paviljoen is, samen met de portiek, het enige authentieke architecturale overblijfsel van Rubens’ tijd. In de tuin worden je ogen meteen van de portiek naar het paviljoen gezogen waar Hercules de hoofdrol speelt.

Rubensvertellers geven de geheimen prijs van deze barokke parels. Kijk naar de details en ontdek de symboliek achter de gebeeldhouwde details en de wonderlijke raakpunten tussen cultuur en natuur die in de tuin terug te vinden zijn.

Open: 13.30 tot 16.30 uur

Lezing: Een calvinistische tempel in de Rubenstuin

Bij archeologische opgravingen in de Rubenstuin zijn de resten van een calvinistische tempel ontdekt. De tempel dateert uit de zestiende eeuw en werd gebouwd in 1566 tijdens de Beeldenstorm. De vondst geeft een nieuw inzicht in de geschiedenis van Antwerpen en de complexe religieuze situatie in die tijd.

Start: 11 uur, enkel na inschrijving

Duur: 60 minuten

Rubenshuis

Het Rubenshuis is meer dan een museum. Want Rubens was meer dan een schilder. Het museum ondergaat een ingrijpende gedaanteverwisseling. Het universum van de eigenzinnige kunstenaar krijgt zo meer ademruimte. De verbouwing en heropening verlopen in fases. De historische kunstenaarswoning is tijdelijk gesloten voor restauratie. In ‘Rubens Experience’, de bibliotheek en de tuin gonst het nu al van de bedrijvigheid.

De Rubenstuin ademt geschiedenis met de volgende monumenten als aandachtstrekkers: het portiek en paviljoen en de calvinistische tempel.

Portiek en paviljoen

Als muren konden spreken ... De portiek en het tuinpaviljoen zijn de enige authentieke architecturale overblijfselen van Rubens’ tijd. Toen totaal vernieuwend, vandaag nog even verbazingwekkend. Het ene bouwwerk biedt een blik op het andere via een bijzondere zichtas. Een verrassend perspectief dat destijds al elke architectuurliefhebber in onze streken met verstomming sloeg. 

Door de middelste boog van de portiek springt meteen het tuinpaviljoen in het oog. Als een soort point de vue. Die zichtas van portiek tot paviljoen is allesbehalve toeval. Net als op zijn doeken was Rubens ook bouwkundig een krak in perspectief. Hij trekt je via de bogen als het ware de tuin en het paviljoen in. Opnieuw met een boog als aandachtstrekker en een hoofdrol voor een Romeinse (half)god: Hercules.

Een calvinistische tempel

In de zuidelijke zone van de tuin kwamen vier bakstenen pijlers in zestiende-eeuws metselwerk aan het licht. De pijlers zijn vierkant, 1 op 1 meter, en waren nog tot 1,30-2 meter hoogte bewaard. Ze stonden op gelijke afstand van elkaar en vormden een halve cirkel. Het was snel duidelijk dat het om de resten van een calvinistische tempel gaat. Een opmerkelijke vondst die een tumultueus stukje geschiedenis weer tastbaar maakt.

De tempel dateert uit de periode van 1566, toen de beeldenstorm losbarstte in Antwerpen. Om de gemoederen te bedaren, kregen de protestanten de toestemming om zes tempels binnen de muren van de stad op te trekken. Eén ervan bevond zich op het terrein achter de Wapper, op de plaats van de latere Rubenstuin. De tempels hadden een achthoekig grondplan en waren hoofdzakelijk in hout opgetrokken. De bakstenen pijlers droegen het dak.

Amper een jaar later, in 1567, beval landvoogdes Margareta van Parma om de protestantse kerken af te breken en alle sporen van de hervorming uit te wissen. Zo gebeurde het, en van de tempels was lange tijd niets meer te zien. Tot in 1939 Emiel Van Averbeke de Rubenstuin opnieuw aanlegde en vier bakstenen pijlers zag. Hij maakte een schets en veronderstelde dat het om de resten van de calvinistische tempel ging. Lang werd er getwijfeld aan de echtheid van zijn vondst en registratie, maar de huidige opgravingen konden zijn theorie bevestigen. De bakstenen pijlers van de calvinistische tempel bleven dus wel degelijk bewaard in de ondergrond van de Rubenstuin.

auteur: Liene Conard