Gegidste rondleiding (ook in Vlaamse Gebarentaal)

Ontdek hoe havenarbeiders in dit iconische gebouw decennialang veiligheidsopleidingen volgden, hoe het werd gerenoveerd en een tweede leven kreeg als universiteitscampus. Een ervaren gids neemt je mee doorheen de 3 monumentale verdiepingen. Inschrijven is niet noodzakelijk, maar je kan best reserveren als je zeker wil zijn van een plaatsje.

Enkele hoogtepunten van de rondleiding: het naoorlogs modernisme met brutalistische architectuur en reliëfs, de galerijen met helemaal bovenaan het uitzicht op het atrium en de speciale dakconstructie, het dakterras, de tolkencabines en het leercentrum.

Start: 10.30, 11.30, 13.30, 14.30 en 15.30 uur, inschrijven kan maar is niet noodzakelijk

Start: 11.30 en 13.30 uur (in Vlaamse Gebarentaal)

Duur: 60 minuten

Een iconisch gebouw met een verrassende geschiedenis en restauratie

Op Open Monumentendag is het atrium uitzonderlijk vrij toegankelijk voor het publiek. Als bezoeker heb je er een fotogeniek zicht op de galerijen. Aan de hand van oude foto’s en uniek archiefmateriaal ontdek je het verhaal van het voormalige Veiligheidsinstituut en van de Campus vandaag. 

Open: 10 tot 17 uur

Een Provinciaal Veiligheidsmuseum

Na de Eerste Wereldoorlog was, door toenemende industrialisatie en handel, het aantal arbeidsongevallen in de Antwerpse haven onrustwekkend gestegen. Daarom rees in 1926 bij de provincie het idee om een museum in te richten met focus op voorlichting over arbeidsveiligheid en ongevallenpreventie. Het duurde tot 1942 alvorens dit ‘veiligheidsmuseum’ er effectief kwam in de Kolveniersstraat. Toen men daar bij werkzaamheden overblijfselen ontdekte van het 17de-eeuwse Kolveniershof, beslisten de provincie en de stad om uit te wijken naar een nieuwe locatie: een braakliggend terrein tussen de Jezusstraat en de Kipdorpvest.

Een nieuw gebouw in de Jezusstraat

In 1954 opende het ‘Provinciaal Veiligheidsinstituut’ in de Jezusstraat de deuren. Het omvatte onder meer een tentoonstellingszaal, modelwerkplaatsen, een voordrachtzaal, klaslokalen en een bibliotheek.

Het modernistische ontwerp was van de hand van de jonge architecten Marc Appel en Jan Welslau, die de ontwerpwedstrijd wonnen. De volledige structuur van hun complex, tot het dakgebinte toe, is opgetrokken in gewapend beton. De tentoonstellingszaal in de kern van het complex bestaat uit een atrium met 3 omlopende galerijen en is afgedekt met een glas-in-betonkoepel.

De gevels aan de Jezusstraat en de Kipdorpvest zijn versierd met reliëfs van Aimé De Martelaere, Remy Cornelissen en Cyriel De Brauwer. De reliëfs staan in verband met de functie van het gebouw als veiligheidsinstituut en stellen bijvoorbeeld arbeiders voor met hun werktuigen.

Van voorlichtingscentrum tot universiteitscampus

In 2015 werden de diensten van het Provinciaal Veiligheidsinstituut in de AP-hogeschool ondergebracht. Het complex in de Jezusstraat moest een nieuwe bestemming krijgen.

Uiteindelijk werd het door de KU Leuven aangekocht. De universiteit blies nieuw leven in het iconische gebouw: onder leiding van B-architecten startte een ingrijpende renovatie met respect voor de authentieke elementen zoals de betonnen structuur, het atrium, de galerijen, het glazen plafond en de monumentale trappen.

Leren in een stukje erfgoed

Vandaag biedt ‘Campus Opera’ plaats aan een ruime bibliotheek, groepswerklokalen en studieruimtes. Daarnaast werden er ook een aantal klassieke leslokalen voorzien, maar de focus ligt vooral op gespecialiseerde, didactische lokalen: tolkencabines, taallabo’s en een polyvalente zaal voor onder meer de opleiding Vlaamse gebarentaal.

De studenten van KU Leuven komen er lessen volgen, studeren én ontspannen in het statige atrium, waar je nog steeds 3 verdiepingen omhoog kan kijken tot aan het glazen dak.