Stap even terug in de tijd, toen er nog niet zoveel verschil was tussen scheepsarbeiders en theatertechniekers.

De Bourla zet zijn deuren wagenwijd open. Gun jezelf een unieke kijk achter de schermen van dit prachtige 19de-eeuwse theater. Je kan de authentieke theatermechaniek, de uitbundige Foyer en de prachtige zaal van dichtbij bekijken.

Je kan binnenlopen wanneer je wil. Gidsen zijn op verschillende plekken in het gebouw aanwezig om uitleg te geven over de diepe band van de Bourla met de Schelde. Op elk uur en elk half uur leef je eventjes letterlijk terug in 1834. Speciaal voor deze dag demonstreren de toneelhuistechniekers kort hoe de aanwezige arbeiders in de 19de eeuw - vaak aangevuld met werkloze matrozen en havenwerkers - de oude theatermachinerie hanteerden.

Open: 10 tot 17 uur

Gids Tolk Vlaamse Gebarentaal: 14 tot 17 uur

Een stukje geschiedenis

De schouwburg, oorspronkelijk het ‘Théâtre Royal Français’, werd gebouwd door stad Antwerpen, naar een ontwerp van stadsbouwmeester Pierre Bruno Bourla. De opening vond plaats op 1 september 1834, met een opvoering van de opera La Dame Blanche door François Adrien Boieldieu.

De Bourlaschouwburg is een unieke getuige van de vroege neoclassicistische monumentale architectuur in Antwerpen. Ondanks talrijke en ingrijpende aanpassingen bewaarde het statige theatergebouw zijn bijzonder evenwichtig en klassiek karakter met sobere statigheid en soepele uitwerking van klassieke elementen. In 1865 werd de publiekszaal uitgebreid en heropgebouwd in second-empirestijl door stadsbouwmeester Pieter Dens. Hij liet zich inspireren door de Grand Opéra van Parijs van 1860. De grootse en sobere gevelarchitectuur contrasteerde daardoor met het luxueuze en weelderig uitgewerkte zaalinterieur. De oorspronkelijke houten theatermachinerie in de toneeltoren uit 1834, ontworpen door Philastre en Cambon, werd integraal bewaard. Dit unieke geheel bestaat uit het ondertoneel, de hellende scènevloer en het boventoneel.

Het contact met de Schelde: scheepsarbeiders en theatertechniekers

De Bourla is op sommige plekken net een oud zeeroversschip. Zeker in de center, de technische ruimte hoog boven de scène. Daar klauterden de lenige techniekers vroeger naar boven over de grote houten trappen. Deze mannen kwamen dan ook vaak rechtstreeks vanuit de dokken naar het theater. Als er geen werk was in de haven, klopten de arbeiders in het theater aan. De hiërarchie was er soortgelijk dus de behendige bootsjongens en dokwerkers konden goed in het theater ingezet worden. Technische functies als ‘eerste brigadier’ of ‘machinist’ komen rechtstreeks uit deze verbondenheid met de haven voort. Een brigadier is verantwoordelijk voor de technische voorbereiding. Een machinist werkte onder, in de buik van een schip of in het theater in het dessous  en bediende de machinerie.

Masterplan

De Bourlaschouwburg voldoet niet meer aan de noden van een hedendaags theater. Een grondige renovatie is nodig om van de Bourlaschouwburg opnieuw een open en toegankelijk theater te maken. Om dit te realiseren, is er een globale visie of masterplan opgesteld met respect voor het historisch erfgoed.

Aan het einde van seizoen 2024 - 2025 sluit de geliefde Bourlaschouwburg voor deze hoognodige restauratie- en renovatiewerken. Maar niet zonder hem eerst nog een keer in de bloemetjes te zetten, tijdens het Bye Bye Bourla festival!

Auteur: Kristin Hex