Geraak je er niet met de fiets of te voet?

Je kan de toeristentram nemen op de Grote Markt of aan het Red Star Line Museum. Of je kan meevaren met een bootje. Opstappen doe je aan het MAS of ter hoogte van het Schengenplein. Afstappen doe je met de toeristentram of een bootje aan de Droogdokkensite. Van daar is het nog 800m wandelen.

Aan de Royerssluis (Oosterweelsteenweg 3, 2000 Antwerpen) is een gratis onbewaakte parking. Deze is open van 10 tot 18 uur.

Verken het gebouw op je eigen tempo of laat een gids je mee op sleeptouw nemen. Ongeveer elk half uur start een rondleiding. 

Open: 10 tot 18 uur

Duur: 40 minuten

Plaats van afspraak: hoofdingang

Zeevaartonderwijs

Al van in de middeleeuwen was Antwerpen een belangrijke havenstad en speelden zeelui een belangrijke rol. Een document uit 1421 verwijst al naar schippersonderwijs in Antwerpen, Waarschijnlijk ging het om praktische kennis die aan boord van een schip werd overgedragen. Pas in 1800, onder Frans Bewind, kwam er een echte zeevaartschool met een theoretische opleiding. De Hollandse periode en de Belgische omwenteling zorgden voor onderbrekingen. In 1834 werd de zeevaartschool opnieuw opgericht onder de naam ‘Ecole Supérieure de Navigation’. In 2022 veranderde de Hogere Zeevaartschool haar naam in Antwerp Maritime Academy. Ze biedt de masteropleidingen Nautische Wetenschappen en Scheepswerktuigkunde aan en het postgraduaat Hydrografie.

Op zoek naar een vaste plek

Het schoolgebouw dateert uit de jaren 1932. De uitbreiding van de Belgische handelsvloot na de Eerste Wereldoorlog zorgde voor een toename van het aantal studenten. De verouderde schoolinfrastructuur in de Verlatstraat was niet groot genoeg om het groeiend aantal studenten op te vangen. In 1929 schreef het Ministerie van Transport een architectuurwedstrijd uit voor de oprichting van een nieuw schoolgebouw. Stad Antwerpen stelde daarvoor een grond ter beschikking ten noorden van de Royerssluis.

Het gebouw is ontworpen door de architecten Josse en Maurice Kriekinge. De vormgeving van het gebouw verwijst naar de scheepvaart. De afgeronde westzijde, het dakterras en de terugliggende bovenbouw refereren aan de commandobrug  van een schip. Een deel van de oude vestinggracht van het Noordkasteel werd aan de school gehecht voor roei- en zwemoefeningen.

Schilderijen van Taf Wallet en Julien Creytens

De interieurdecoratie staat in het teken van scheepvaart en scheepvaartonderwijs. De schilderingen in de inkomhal dateren uit 1934 en zijn van de marineschilders Taf Wallet en Julien Creytens. Wallet schilderde de havenactiviteiten. Een zeeschip dat geladen wordt, staat centraal in het schilderij van Wallet. Links daarvan staan de magazijnen en typische natiepaarden  weergegeven. Rechts zijn de havenarbeiders afgebeeld. Op de achtergrond toont Wallet de drijvende graanelevatoren die lange tijd gebruikt werden om granen en zaden van het ene schip op het andere over te laden. 

Julien Creytens gaf de overzeese gebieden weer. Die werden in de jaren 1930 geassocieerd met de toenmalige Afrikaanse kolonies. Het werk wordt dan ook gedomineerd door Congolezen en door een van de Congoboten die vanuit Antwerpen passagiers en goederen naar de Belgische kolonie voerde. Op de achtergrond zijn de zeilschepen afgebeeld waarmee de cadetten van de Hogere Zeevaartschool stages op zee uitvoeren: de ‘Comte de Smet de Naeyer’, de ‘L’Avenir’ en de ‘Mercator’.

René De Pauw

De raadzaal op de eerste verdieping ligt in de rotonde van het gebouw. Deze vergaderzaal heeft een paneelschildering, ingelegd met bladgoud van René De Pauw. Het illustreert diverse nautische vaardigheden die op de Hogere Zeevaartschool worden aangeleerd. Centraal is een grote wereldbol afgebeeld met daarrond 20 studenten. Die voeren verschillende handelingen uit: kaartpassen, scheepsnavigatie, reparatie van zeilen, knopen leggen en touwen splitsen.