Gierzwaluwen brengen het grootste deel van hun leven al vliegend door. Enkel voor een nest komen ze aan de grond. Dat nest maken ze in kieren en spleten van oude gebouwen. Door isolatie en nieuwbouw gaat steeds meer nestgelegenheid voor de gierzwaluw verloren, net als voor de huismus en vleermuizen. Hun aantal vermindert daardoor elk jaar. Bij de renovatie van het stadhuis werd daar rekening mee gehouden. In het dak zijn speciale nestkastjes gemaakt waar vijf koppeltjes gierzwaluwen kunnen nestelen.
Duurzaamheidsdoelstellingen
Vleugje Italië op de Grote Markt
De eerste steenlegging gebeurde in 1561. De inhuldiging vond amper vier jaar later plaats. Het nieuwe stadhuis was het eerste gebouw in de Nederlanden dat een synthese bracht tussen de gotische bouwtraditie en de gevelordening van de Italiaanse renaissance. Het rechthoekig grondplan met vleugels rond een later overdekte binnenkoer is traditioneel en te vergelijken met andere handelshallen. De vlakke, horizontale gevelopbouw is doorbroken door een plastisch uitgewerkt, verticaliserend middenrisaliet , een motief dat overgenomen werd uit het architectuurboek van Serlio. De open mezzanine vormde de overgang naar het dak en was ook ontleend aan de Italiaanse palazzo’s.
19de-eeuwse verbouwingen
Het oorspronkelijke interieur verdween in 1799. Aanpassings- en verbouwingswerken in de loop van de 19de eeuw gaven het interieur zijn huidig uitzicht. Achtereenvolgens François Verly, Pierre Bourla, Jozef Schadde, Pieter Dens, Alexis Van Mechelen en Jean Jacques Winders hadden de leiding over de werken. De binnenplaats werd overdekt en omgevormd tot een trappenhuis. De romantische 19de-eeuwse schilderingen tonen belangrijke momenten uit de geschiedenis van Antwerpen.
Recente restauratie
Met de steun van de Vlaamse overheid zijn de restauratie- en renovatiewerken aan het stadhuis in april 2018 gestart. In juni 2022 kreeg het gebouw zijn oorspronkelijke functie als het kloppende hart van de Antwerpse politiek terug. De gelijkvloerse verdieping is opnieuw toegankelijk voor het publiek. De grote poorten zijn letterlijk weer opengezet. Het onthaal dat zich voordien aan de zijde van de Suikerrui bevond, is weer verplaatst naar de Grote Markt. Door het geheel van gangen en kamertjes op het gelijkvloers open te werken, is een centrale foyer gecreëerd.
Het Schoon Verdiep is in ere hersteld. De vele muurschilderingen, schilderijen en sierelementen werden gereinigd en gerestaureerd. De tweede verdieping is het meest ingrijpend veranderd. Deze verdieping werd door het ontwerpteam omgedoopt tot het ‘Verlicht Verdiep’. Aan weerszijden van de centrale koepel zijn nieuwe, dubbelhoge ruimtes opgetrokken die veel daglicht laten binnenstromen. De omliggende daken en de campaniletoren zijn hierdoor weer zichtbaar.
Ook de buitengevel is onder handen genomen. Hiervoor heeft het ontwerpteam zich gebaseerd op een gravure uit 1565 waarin het oorspronkelijke kleurenpalet duidelijk te zien is.
Duurzaam voorbeeld
Het behoud van de erfgoedwaarde stond bij deze ingrepen op de eerste plaats. Bij dit project trekt de stad resoluut de duurzaamheidskaart. Daarom werd er gekozen voor BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), een methode om de duurzaamheid van het gebouw te meten en te verbeteren. Dit is een hele uitdaging voor een monumentaal gebouw zoals het stadhuis, maar de methode laat toe om door allerlei ingrepen, die rekening houden met de erfgoedwaarde van het gebouw, heel goed te scoren op vlak van duurzaamheid.
16de eeuw
Het gotische raadhuis uit 1406 was halverwege de 16de eeuw in slechte staat en werd vervangen door het huidige stadhuis. Het uitgevoerde plan was waarschijnlijk een combinatie van elementen uit de ontwerpen van meerdere kunstenaars en architecten waaronder Felix de Vriendt II, Loys du Foys, Nicolo Scarini en Willem Palladanus. De algemene leiding over het project was in handen van Cornelis Floris.
(ingang Suikerrui)
Grote Markt 1, 2000 Antwerpen
Duurzaamheidsdoelstellingen
Gierzwaluwen brengen het grootste deel van hun leven al vliegend door. Enkel voor een nest komen ze aan de grond. Dat nest maken ze in kieren en spleten van oude gebouwen. Door isolatie en nieuwbouw gaat steeds meer nestgelegenheid voor de gierzwaluw verloren, net als voor de huismus en vleermuizen. Hun aantal vermindert daardoor elk jaar. Bij de renovatie van het stadhuis werd daar rekening mee gehouden. In het dak zijn speciale nestkastjes gemaakt waar vijf koppeltjes gierzwaluwen kunnen nestelen.
Vleugje Italië op de Grote Markt
De eerste steenlegging gebeurde in 1561. De inhuldiging vond amper vier jaar later plaats. Het nieuwe stadhuis was het eerste gebouw in de Nederlanden dat een synthese bracht tussen de gotische bouwtraditie en de gevelordening van de Italiaanse renaissance. Het rechthoekig grondplan met vleugels rond een later overdekte binnenkoer is traditioneel en te vergelijken met andere handelshallen. De vlakke, horizontale gevelopbouw is doorbroken door een plastisch uitgewerkt, verticaliserend middenrisaliet , een motief dat overgenomen werd uit het architectuurboek van Serlio. De open mezzanine vormde de overgang naar het dak en was ook ontleend aan de Italiaanse palazzo’s.
19de-eeuwse verbouwingen
Het oorspronkelijke interieur verdween in 1799. Aanpassings- en verbouwingswerken in de loop van de 19de eeuw gaven het interieur zijn huidig uitzicht. Achtereenvolgens François Verly, Pierre Bourla, Jozef Schadde, Pieter Dens, Alexis Van Mechelen en Jean Jacques Winders hadden de leiding over de werken. De binnenplaats werd overdekt en omgevormd tot een trappenhuis. De romantische 19de-eeuwse schilderingen tonen belangrijke momenten uit de geschiedenis van Antwerpen.
Recente restauratie
Met de steun van de Vlaamse overheid zijn de restauratie- en renovatiewerken aan het stadhuis in april 2018 gestart. In juni 2022 kreeg het gebouw zijn oorspronkelijke functie als het kloppende hart van de Antwerpse politiek terug. De gelijkvloerse verdieping is opnieuw toegankelijk voor het publiek. De grote poorten zijn letterlijk weer opengezet. Het onthaal dat zich voordien aan de zijde van de Suikerrui bevond, is weer verplaatst naar de Grote Markt. Door het geheel van gangen en kamertjes op het gelijkvloers open te werken, is een centrale foyer gecreëerd.
Het Schoon Verdiep is in ere hersteld. De vele muurschilderingen, schilderijen en sierelementen werden gereinigd en gerestaureerd. De tweede verdieping is het meest ingrijpend veranderd. Deze verdieping werd door het ontwerpteam omgedoopt tot het ‘Verlicht Verdiep’. Aan weerszijden van de centrale koepel zijn nieuwe, dubbelhoge ruimtes opgetrokken die veel daglicht laten binnenstromen. De omliggende daken en de campaniletoren zijn hierdoor weer zichtbaar.
Ook de buitengevel is onder handen genomen. Hiervoor heeft het ontwerpteam zich gebaseerd op een gravure uit 1565 waarin het oorspronkelijke kleurenpalet duidelijk te zien is.
Duurzaam voorbeeld
Het behoud van de erfgoedwaarde stond bij deze ingrepen op de eerste plaats. Bij dit project trekt de stad resoluut de duurzaamheidskaart. Daarom werd er gekozen voor BREEAM (Building Research Establishment Environmental Assessment Method), een methode om de duurzaamheid van het gebouw te meten en te verbeteren. Dit is een hele uitdaging voor een monumentaal gebouw zoals het stadhuis, maar de methode laat toe om door allerlei ingrepen, die rekening houden met de erfgoedwaarde van het gebouw, heel goed te scoren op vlak van duurzaamheid.
16de eeuw
Het gotische raadhuis uit 1406 was halverwege de 16de eeuw in slechte staat en werd vervangen door het huidige stadhuis. Het uitgevoerde plan was waarschijnlijk een combinatie van elementen uit de ontwerpen van meerdere kunstenaars en architecten waaronder Felix de Vriendt II, Loys du Foys, Nicolo Scarini en Willem Palladanus. De algemene leiding over het project was in handen van Cornelis Floris.
(ingang Suikerrui)
Grote Markt 1, 2000 Antwerpen
