Duurzaamheidsdoelstellingen

  Steenplein 1, 2000 Antwerpen

Offline: This content can only be displayed when online.

Stem het Steen naar de overwinning

Het Steen is één van de drie laureaten voor de Onroerenderfgoedprijs 2022. Deze prijs van de Vlaamse overheid plaatst bijzondere erfgoedprojecten in de kijker. Dit jaar ligt de nadruk op erfgoed dat meestal publiek toegankelijk is. 38 projecten verspreid over heel Vlaanderen kandideerden voor de titel. Naast een juryprijs is er ook een publieksprijs. Daarvoor kan je tot 11 september stemmen. Stem het Steen naar de overwinning voor de publieksprijs.

Ontstaan

Het Steen maakte oorspronkelijk deel uit van de Antwerpse burcht, de oudste middeleeuwse versterking die op het einde van de 19de eeuw verdween bij de rechttrekking van de Scheldekaaien. Wat vandaag rest zijn de fundamenten van een middeleeuwse zaal, één van de drie toegangspoorten tot de burchtzone en delen van de verdedigingsmuur waartegen het Steen gebouwd was. Er zijn archeologische aanwijzingen dat deze oudste delen mogelijk al uit de 11de eeuw dateren.

Verbouwingen

Het Steen is meerdere keren uitgebreid en verbouwd. Een forse ingreep gebeurde in 1520 in opdracht van Karel V. Van het oude gebouw bleef enkel de onderbouw in Doornikse kalksteen bewaard. Die is duidelijk te onderscheiden van de zandstenen bovenbouw. In 1889 werd na de rechttrekking van de Scheldekaaien een loggia over het voormalig Steenstraatje, een neorenaissancistische toren en een neogotische aanbouw aan het complex toegevoegd. Die aanbouw werd op zijn beurt in 1958 vervangen door een nieuw volume.

Van gevangenis naar toeristisch onthaal

Het Steen diende al in het eerste kwart van de 14de eeuw als gevangenis en bleef dat tot 1823. Het kende daarna verschillende andere invullingen tot het in 1864 opende als museum. Die functie behield het gebouw tot 2008, toen de collectie werd overgebracht naar het MAS. Na meer dan drie jaar van restauratie opende het gebouw in oktober 2021 als toeristisch onthaalcentrum.

Recente verbouwing

De aanbouw uit de jaren 1950 is gesloopt en vervangen door een nieuwe constructie met een toren en publiek dakterras. Deze nieuwbouw biedt ruimte aan het toeristisch onthaalcentrum en een cruiseterminal voor bezoekers. In het gerestaureerde oude gedeelte wordt de lange en gelaagde geschiedenis van Antwerpen toegelicht in het interactief beleefparcours ‘The Antwerp Story’.

Knipoog naar het verleden

De recente herbestemming geeft Het Steen een nieuwe uitstraling en stelt het terug open voor het publiek. De meeste ingrepen zijn omkeerbaar. Voor de nieuwbouw inspireerde de architect zich op de historische gebouwen. De typische eigenschappen van een burcht: uitsnijdingen, erkers, nissen, op- en neergaande dakranden en torens vormen de elementen van de hedendaagse uitbreiding. Ook de kleur van de baksteen sluit aan bij de oude natuurstenen burchtmuur. De donkere kleur van de oudste delen en de lichtere kleur van de latere bouwfases zijn overgenomen in een meer geleidelijk verloop uitgewerkt door kunstenaar Pieter Vermeersch. Het fundament van het gebouw is robuust en gesloten en daarmee voorbereid op een stijging van het waterpeil. Het metselwerk wordt aangevuld met architectonisch beton voor belangrijke elementen in de gevels, zoals raamkaders en dakranden.


Stem het Steen naar de overwinning

Duurzaamheidsdoelstellingen

Verbouwingen

Het Steen is meerdere keren uitgebreid en verbouwd. Een forse ingreep gebeurde in 1520 in opdracht van Karel V. Van het oude gebouw bleef enkel de onderbouw in Doornikse kalksteen bewaard. Die is duidelijk te onderscheiden van de zandstenen bovenbouw. In 1889 werd na de rechttrekking van de Scheldekaaien een loggia over het voormalig Steenstraatje, een neorenaissancistische toren en een neogotische aanbouw aan het complex toegevoegd. Die aanbouw werd op zijn beurt in 1958 vervangen door een nieuw volume.

Van gevangenis naar toeristisch onthaal

Het Steen diende al in het eerste kwart van de 14de eeuw als gevangenis en bleef dat tot 1823. Het kende daarna verschillende andere invullingen tot het in 1864 opende als museum. Die functie behield het gebouw tot 2008, toen de collectie werd overgebracht naar het MAS. Na meer dan drie jaar van restauratie opende het gebouw in oktober 2021 als toeristisch onthaalcentrum.

Recente verbouwing

De aanbouw uit de jaren 1950 is gesloopt en vervangen door een nieuwe constructie met een toren en publiek dakterras. Deze nieuwbouw biedt ruimte aan het toeristisch onthaalcentrum en een cruiseterminal voor bezoekers. In het gerestaureerde oude gedeelte wordt de lange en gelaagde geschiedenis van Antwerpen toegelicht in het interactief beleefparcours ‘The Antwerp Story’.

Knipoog naar het verleden

De recente herbestemming geeft Het Steen een nieuwe uitstraling en stelt het terug open voor het publiek. De meeste ingrepen zijn omkeerbaar. Voor de nieuwbouw inspireerde de architect zich op de historische gebouwen. De typische eigenschappen van een burcht: uitsnijdingen, erkers, nissen, op- en neergaande dakranden en torens vormen de elementen van de hedendaagse uitbreiding. Ook de kleur van de baksteen sluit aan bij de oude natuurstenen burchtmuur. De donkere kleur van de oudste delen en de lichtere kleur van de latere bouwfases zijn overgenomen in een meer geleidelijk verloop uitgewerkt door kunstenaar Pieter Vermeersch. Het fundament van het gebouw is robuust en gesloten en daarmee voorbereid op een stijging van het waterpeil. Het metselwerk wordt aangevuld met architectonisch beton voor belangrijke elementen in de gevels, zoals raamkaders en dakranden.


Offline: This content can only be displayed when online.

Ontstaan

Het Steen maakte oorspronkelijk deel uit van de Antwerpse burcht, de oudste middeleeuwse versterking die op het einde van de 19de eeuw verdween bij de rechttrekking van de Scheldekaaien. Wat vandaag rest zijn de fundamenten van een middeleeuwse zaal, één van de drie toegangspoorten tot de burchtzone en delen van de verdedigingsmuur waartegen het Steen gebouwd was. Er zijn archeologische aanwijzingen dat deze oudste delen mogelijk al uit de 11de eeuw dateren.

  Steenplein 1, 2000 Antwerpen

Stem het Steen naar de overwinning

Het Steen is één van de drie laureaten voor de Onroerenderfgoedprijs 2022. Deze prijs van de Vlaamse overheid plaatst bijzondere erfgoedprojecten in de kijker. Dit jaar ligt de nadruk op erfgoed dat meestal publiek toegankelijk is. 38 projecten verspreid over heel Vlaanderen kandideerden voor de titel. Naast een juryprijs is er ook een publieksprijs. Daarvoor kan je tot 11 september stemmen. Stem het Steen naar de overwinning voor de publieksprijs.

Stem het Steen naar de overwinning

Digitale publicaties

Blader hier door onze bibliotheek van digitale magazines, brochures, gidsen en andere publicaties.
Volledig scherm