Pelgrimstraditie en Pelgrimstafel

Wil je graag meer weten over de pelgrimstraditie en de Pelgrimstafel? Kom dan even langs via de ingang Sint-Jansvliet 25 en je krijgt een antwoord op jouw vragen.

Galerie De Zwarte Panter

Op 5 december 1968 opende Adriaan Raemdonck galerie De Zwarte Panter. Vanaf 1970 nam de galerie haar intrek in de kapelruimte van het voormalige Sint-Julianusgasthuis. Vandaag is het de oudste nog actieve galerie van het land. Benieuwd waarom het een trekpleister is voor kunstenaars, muzikanten, schrijvers en kunstliefhebbers? Ontdek het tijdens een bezoekje.

Gasthuis voor Pelgrims

Het Sint-Julianusgasthuis is opgericht in 1303. Arme pelgrims konden er 3 nachten onderdak krijgen. De instelling is vernoemd naar de patroonheilige van de reizigers. Dankzij de stichteres Ida van Wijnegheem en latere schenkingen kon het gasthuis in de onmiddellijke omgeving uitbreiden. Vandaag strekt het complex zich uit tussen de Sint-Jansvliet, de Hoog- en de Stoofstraat. De 16de-eeuwse kapel en toegangspoort behoren tot de oudste delen van de site.

Tijdens de 18de eeuw beheerde de broederschap van Onze-Lieve-Vrouw van Loretten het gasthuis. Na de Franse Revolutie deed het gasthuis dienst als passantenhuis waar arme reizigers een nacht konden verblijven. Er was een verpleegpost en in het gasthuis werden ook zieken opgenomen. In de 20ste eeuw werd het gebouw in gebruik genomen als bejaardentehuis en deed het ook dienst als vluchthuis voor vrouwen. Galeriehouder Adriaan Raemdonck richtte in 1970 de kapel in voor zijn galerie ‘De Zwarte Panter’.

Pelgrimstraditie in de 21ste eeuw

Sinds eeuwen besturen 12 personen het gasthuis. Zij werken vandaag onder de naam De Koninklijke Sint-Julianus VZW. De vereniging gaf de pelgrimstraditie in 2012 een nieuwe impuls met de inrichting van een nieuwe pelgrimsherberg voor bedevaarders op weg naar Compostella.

De Pelgrimstafel

Daarnaast houdt de Koninklijke Sint-Julianus VZW ook de traditie van de Pelgrimstafel op Witte Donderdag in stand. 12 alleenstaande bejaarden krijgen dan een maaltijd aangeboden in de kapel. Het is een symbolische verwijzing naar de 12 apostelen en het laatste avondmaal. De traditie bestaat sinds de tweede helft van de 15de eeuw in verschillende instellingen. In het Sint-Julianusgasthuis zou ze in de tweede helft van de 16de eeuw door een officier van Filips II zijn ingevoerd. Voor de Pelgrimstafel worden 2 drieluiken in de kapel opgesteld, met scènes uit het leven van Elisabeth van Hongarije en Sint Augustinus. Aangezien het dan nog vastentijd is, worden enkel visgerechten geserveerd. Midden op de tafel staat een Christusbeeld ingesmeerd met boter. Ook de 18de-eeuwse bierkroezen met pelgrimsmotieven krijgen elk jaar een plaats op de tafel. De Pelgrimstafel in het Sint-Julianusgasthuis is sinds 2021 erkend als Vlaams Immaterieel Cultureel Erfgoed.