tegenover Lakborslei 31, 2100 Deurne
Sint-
Fredeganduskerk
Pril begin
Mogelijk werd op deze plaats al in de 9de of 10de eeuw een eerste bedehuis opgericht. Aanvankelijk was het een houten gebouwtje, hoewel er over de periode voor 1500 weinig geweten is over de kerk. Een stadsplan van 1525 toont voor het eerst een stenen gebouw. Archiefstukken vermelden de voltooiing van de toren tussen 1510 en 1535. De kerk was aanvankelijk aan Onze-Lieve-Vrouw toegewijd, maar er was wel een Sint-Fredeganduskapel, waarin enkele van zijn relikwieën werden bewaard.
Heilige Fredegandus
Vanaf het einde van de 15de eeuw nam de cultus van Sint-Fredegandus toe. Er werd een broederschap voor de heilige opgericht en een processie ingesteld. Uiteindelijk werd de kerk omgedoopt tot Sint-Fredegandus, al is er ook nog steeds een zijaltaar toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw. Aangenomen werd dat de heilige Fredegandus afkomstig was uit de streek en leefde in de 7de eeuw. Hij was een benedictijner abt die begaan was met de kerstening van de plaatselijke bevolking.
Bestormingen
In 1542 werd de kerk geplunderd door Maarten van Rossem. In 1566 vernielden de beeldenstormers het meubilair en de kunstwerken. Alle energie die in het herstel van de kerk kroop was tevergeefs, want op 2 maart 1579 werd bij ‘de slag bij Deurne’ de kerk volledig platgebrand.
De abdij van Ename verkocht een deel van haar eigendommen in Deurne en de kerkrechten van Sint-Fredegandus aan de Antwerpse Sint-Michielsabdij.
Vanaf 1516 verkreeg de Sint-Michielsabdij ook het altaarrecht en was de pastoor van Sint-Fredegandus een norbetijnermonnik uit de Sint-Michielsabdij. Deze werd gesticht in 1124 en speelde een belangrijke rol in het economisch leven van de opkomende stad. De Sint-Michielsheren waren grootgrondbezitters. Zij bezaten uitgestrekte landbouwgronden en brachten de rijke oogsten op de markt. Tot haar opheffing in 1796 ontving de Sint-Fredeganduskerk financiële steun van de adbij. Zij speelde bijvoorbeeld een grote rol bij de heropbouw van de kerk. Bij de afschaffing van de abdij werden verscheidene kunstwerken naar de Sint-Fredeganduskerk overgebracht.
Traditionele architectuur
De totaal vernielde kerk werd in de eerste helft van de 17de eeuw terug opgebouwd, waarbij de oude fundamenten gedeeltelijk werden hergebruikt. Ondanks de nieuwe barokmode werd geopteerd voor een traditionele gotische kerk in bak- en natuursteen op een klassiek grondplan van drie beuken, met een kruisbeuk en koor. In 1648 werd de kerk ingewijd. In de daaropvolgende jaren werd het interieur afgewerkt. Hier werd wel gekozen voor een rijke barok, de aankleding was deels afkomstig van de Antwerpse Sint-Michielsabdij.
Cultureel erfgoed
In 1997-1998 werd de kerk gerestaureerd. Het volledige exterieur en interieur werden opgefrist. Na de beëindiging van de kerkrestauratie richtte een groep vrijwilligers de ‘Sint-Fredegandusgezellen’ op vanuit een bezorgdheid om het culturele erfgoed van de Sint-Fredeganduskerk te bevorderen. In de loop der jaren lieten zij de kunstwerken conserveren en restaureren.
Sint-Fredeganduskerk met begraafplaats, 1950-1999. © FelixArchief, stadsarchief Antwerpen
Sint-
Fredeganduskerk
tegenover Lakborslei 31, 2100 Deurne
De abdij van Ename verkocht een deel van haar eigendommen in Deurne en de kerkrechten van Sint-Fredegandus aan de Antwerpse Sint-Michielsabdij.
Vanaf 1516 verkreeg de Sint-Michielsabdij ook het altaarrecht en was de pastoor van Sint-Fredegandus een norbetijnermonnik uit de Sint-Michielsabdij. Deze werd gesticht in 1124 en speelde een belangrijke rol in het economisch leven van de opkomende stad. De Sint-Michielsheren waren grootgrondbezitters. Zij bezaten uitgestrekte landbouwgronden en brachten de rijke oogsten op de markt. Tot haar opheffing in 1796 ontving de Sint-Fredeganduskerk financiële steun van de adbij. Zij speelde bijvoorbeeld een grote rol bij de heropbouw van de kerk. Bij de afschaffing van de abdij werden verscheidene kunstwerken naar de Sint-Fredeganduskerk overgebracht.
Pril begin
Mogelijk werd op deze plaats al in de 9de of 10de eeuw een eerste bedehuis opgericht. Aanvankelijk was het een houten gebouwtje, hoewel er over de periode voor 1500 weinig geweten is over de kerk. Een stadsplan van 1525 toont voor het eerst een stenen gebouw. Archiefstukken vermelden de voltooiing van de toren tussen 1510 en 1535. De kerk was aanvankelijk aan Onze-Lieve-Vrouw toegewijd, maar er was wel een Sint-Fredeganduskapel, waarin enkele van zijn relikwieën werden bewaard.
Heilige Fredegandus
Vanaf het einde van de 15de eeuw nam de cultus van Sint-Fredegandus toe. Er werd een broederschap voor de heilige opgericht en een processie ingesteld. Uiteindelijk werd de kerk omgedoopt tot Sint-Fredegandus, al is er ook nog steeds een zijaltaar toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw. Aangenomen werd dat de heilige Fredegandus afkomstig was uit de streek en leefde in de 7de eeuw. Hij was een benedictijner abt die begaan was met de kerstening van de plaatselijke bevolking.
Bestormingen
In 1542 werd de kerk geplunderd door Maarten van Rossem. In 1566 vernielden de beeldenstormers het meubilair en de kunstwerken. Alle energie die in het herstel van de kerk kroop was tevergeefs, want op 2 maart 1579 werd bij ‘de slag bij Deurne’ de kerk volledig platgebrand.
Sint-Fredeganduskerk met begraafplaats, 1950-1999. © FelixArchief, stadsarchief Antwerpen
Traditionele architectuur
De totaal vernielde kerk werd in de eerste helft van de 17de eeuw terug opgebouwd, waarbij de oude fundamenten gedeeltelijk werden hergebruikt. Ondanks de nieuwe barokmode werd geopteerd voor een traditionele gotische kerk in bak- en natuursteen op een klassiek grondplan van drie beuken, met een kruisbeuk en koor. In 1648 werd de kerk ingewijd. In de daaropvolgende jaren werd het interieur afgewerkt. Hier werd wel gekozen voor een rijke barok, de aankleding was deels afkomstig van de Antwerpse Sint-Michielsabdij.
Cultureel erfgoed
In 1997-1998 werd de kerk gerestaureerd. Het volledige exterieur en interieur werden opgefrist. Na de beëindiging van de kerkrestauratie richtte een groep vrijwilligers de ‘Sint-Fredegandusgezellen’ op vanuit een bezorgdheid om het culturele erfgoed van de Sint-Fredeganduskerk te bevorderen. In de loop der jaren lieten zij de kunstwerken conserveren en restaureren.