icon kaart
asset_6.svg (copy)
header image

Keizersbastion

Spaanse omwalling

De Spaanse omwalling werd ontworpen door de Italiaanse ingenieur Donato di Boni en vanaf 1542 gebouwd in opdracht van Karel V ter vervanging van de verouderde middeleeuwse stadsmuur. Vernieuwend was de aanleg van bastions, vijfhoekige uitsprongen in de stadswal, van waaruit de verdediging werd  gevoerd. Het was het antwoord op de nieuwe vorm van oorlogsvoeren met krachtiger geschut en de inzet van kanonnen.

Eerste bastion

Het Keizersbastion was een van de negen bastions van de nieuwe omwalling en beschermde de nabijgelegen Keizerspoort. De poort was samen met het bastion, de brug en de stadsmuur als eerste afgewerkt in 1545 en plechtig ingereden door Karel V. Op de poort stond zijn wapen en lijfspreuk ‘Plus Oultre. Van hieruit werd de volledige omwalling verder ontwikkeld. In 1549 werden de bouwactiviteiten door financiële problemen en verschillende disputen onderbroken, maar dankzij de vooruitstrevende aanpak van Gilbert Van Schoonbeke kon de Spaanse omwalling uiteindelijk toch voltooid worden.

Aanleg ‘Promenade du glacis’

Op de hellingen van de Spaanse omwalling werd een landschappelijk en publiek wandelpad aangelegd. Dit ontwerp van Emmanuel Van Cuyck keek uit over het schaars bebouwde gebied buiten de omwalling. Omwille van het grote succes werd de wandeling in 1853 uitgebreid op de zijlijnen van de lunet van Herentals, een in 1818-19 gebouwde brilschans ter versterking van de omwalling. Het wandelpad verdween met de aanleg van de Leien. Ter compensatie werd in 1868 op de lunet van Herentals het stadspark aangelegd naar ontwerp van Friedrich Eduard Keilig.

Offline: This content can only be displayed when online.
Offline: This content can only be displayed when online.
1844
timeline.png

Afbraak

In de tweede helft van de 19de eeuw verloor de omwalling haar functie. Vanaf 1864 begon de afbraak. Op de gedempte grachten werd een brede boulevard, de Leien, aangelegd. Bij de heraanleg van zowel de Zuiderleien in 2002-2006 als de Noorderleien in 2016-2019 kwamen indrukwekkende resten van de stadsmuur, haar bastions en bruggen opnieuw aan het licht. Met steun van het Vlaams Gewest werd een grote reddingsoperatie op touw gezet om een deel van het Keizersbastion te bewaren in de ondergrondse parking aan de Nationale Bank. Een 30 meter lang stuk werd met diamantkoord opgedeeld in blokken van drie ton, geconsolideerd en tijdelijk gestockeerd. In 2006 werd het bastion heropgebouwd, zes meter onder de oorspronkelijke plaats, waar het nu te bezoeken is.


  Ingang parkinggebouw hoek
Maria Henriettalei 1 en Frankrijklei, 2000 Antwerpen

Bezoek met archeoloog  

asset_6.svg (copy)
icon kaart
header image

Keizersbastion

  Ingang parkinggebouw hoek
Maria Henriettalei 1 en Frankrijklei, 2000 Antwerpen

Bezoek met archeoloog  

timeline.png
1844

Aanleg ‘Promenade du glacis’

Op de hellingen van de Spaanse omwalling werd een landschappelijk en publiek wandelpad aangelegd. Dit ontwerp van Emmanuel Van Cuyck keek uit over het schaars bebouwde gebied buiten de omwalling. Omwille van het grote succes werd de wandeling in 1853 uitgebreid op de zijlijnen van de lunet van Herentals, een in 1818-19 gebouwde brilschans ter versterking van de omwalling. Het wandelpad verdween met de aanleg van de Leien. Ter compensatie werd in 1868 op de lunet van Herentals het stadspark aangelegd naar ontwerp van Friedrich Eduard Keilig.

Offline: This content can only be displayed when online.

Spaanse omwalling

De Spaanse omwalling werd ontworpen door de Italiaanse ingenieur Donato di Boni en vanaf 1542 gebouwd in opdracht van Karel V ter vervanging van de verouderde middeleeuwse stadsmuur. Vernieuwend was de aanleg van bastions, vijfhoekige uitsprongen in de stadswal, van waaruit de verdediging werd  gevoerd. Het was het antwoord op de nieuwe vorm van oorlogsvoeren met krachtiger geschut en de inzet van kanonnen.

Eerste bastion

Het Keizersbastion was een van de negen bastions van de nieuwe omwalling en beschermde de nabijgelegen Keizerspoort. De poort was samen met het bastion, de brug en de stadsmuur als eerste afgewerkt in 1545 en plechtig ingereden door Karel V. Op de poort stond zijn wapen en lijfspreuk ‘Plus Oultre. Van hieruit werd de volledige omwalling verder ontwikkeld. In 1549 werden de bouwactiviteiten door financiële problemen en verschillende disputen onderbroken, maar dankzij de vooruitstrevende aanpak van Gilbert Van Schoonbeke kon de Spaanse omwalling uiteindelijk toch voltooid worden.

Offline: This content can only be displayed when online.

Afbraak

In de tweede helft van de 19de eeuw verloor de omwalling haar functie. Vanaf 1864 begon de afbraak. Op de gedempte grachten werd een brede boulevard, de Leien, aangelegd. Bij de heraanleg van zowel de Zuiderleien in 2002-2006 als de Noorderleien in 2016-2019 kwamen indrukwekkende resten van de stadsmuur, haar bastions en bruggen opnieuw aan het licht. Met steun van het Vlaams Gewest werd een grote reddingsoperatie op touw gezet om een deel van het Keizersbastion te bewaren in de ondergrondse parking aan de Nationale Bank. Een 30 meter lang stuk werd met diamantkoord opgedeeld in blokken van drie ton, geconsolideerd en tijdelijk gestockeerd. In 2006 werd het bastion heropgebouwd, zes meter onder de oorspronkelijke plaats, waar het nu te bezoeken is.


Digitale publicaties

Blader hier door onze bibliotheek van digitale magazines, brochures, gidsen en andere publicaties.
Volledig scherm