Zaal Harmonie
Dens en Verbert geven gezicht aan Harmonie
De Société d’Harmonie d’Anvers was de belangrijkste 19de-eeuwse muziekmaatschappij. Ze werd gesticht in 1814 en rekruteerde haar leden uit de (hogere) burgerij. In 1844 kocht de ondertussen Koninklijke Maatschappij der Harmonie gronden langs de steenweg naar Berchem en Wilrijk om hun zomerlokaal op te richten. De architectuurwedstrijd voor het concertgebouw werd gewonnen door Pieter Dens. De aanleg van de tuin werd toegewezen aan Guillaume Verbert, lid van de Bestuursraad der Harmonie. Het neoclassicistisch en langgerekt gebouw bevatte een bal- en concertzaal met centrale portiek en koepel in de middenvleugel en een restaurant en café in de zijvleugels. In 1846 werd het zomerlokaal feestelijk ingehuldigd.
Uitbreiding
In 1889 werd de Harmonie uitgebreid tot zijn huidige vorm naar ontwerp van Charles Dens, neef en opvolger van Pieter Dens. Hij breidde het hoofdgebouw aan de achterzijde uit, waardoor de oppervlakte verdubbelde. De feestzaal bestond uit drie beuken. De zijvleugels waren afgedekt met een vlakke zoldering, de middenpartij was voorzien van een tongewelf, gedragen door stalen vakwerkspanten die zich bevinden tussen het binnengewelf en het buitendak. Aan het uiteinde werd een halfronde uitbouw voor het orkest toegevoegd. Aan de tuingevel voegde hij een zuilenportiek toe. De indeling van de westelijke en oostelijke vleugel met kleine feestzalen werd niet gewijzigd. Wel bouwde hij tegen de oostelijke zijgevel een verbindingsgang die een overdekte toegang verleende via de Mechelsesteenweg.
Hans Ruckers schrijft zich als instrumentenbouwer in bij de Sint-Lucasgilde.
De familie Ruckers-Couchet waren de bekendste Antwerpse klavecimbelbouwers van de 16de en 17de eeuw. In die periode was de Antwerpse klavecimbelproductie wereldwijd toonaangevend. De instrumenten werden geroemd om hun klankrijkdom en betrouwbaarheid. Ze werden verkocht in heel Europa en zelfs daarbuiten.
Einde van het muziektijdperk
Na de Eerste Wereldoorlog daalde de populariteit van de harmonieën. Ook de Antwerpse vereniging zag haar ledenaantal fors teruglopen. De Maatschappij was in 1923 genoodzaakt haar lokaal aan de stad te verkopen. De plannen om hier een conservatorium op de richten gingen niet door, maar de stad voerde vele veranderingen door. In de jaren 1950 werd de tuinafsluiting verwijderd en de beelden van componisten en toondichters weggehaald. Tussen 1974 en 1980 werd het interieur grondig aangepakt.
In 1954 werd het monument voor Peter Benoit dat in 1934 op de Frankrijklei was opgericht naar het Harmoniepark overgebracht. Peter Benoit wordt de ‘Vader der Vlaamse muziek’ genoemd. In 1876 stichtte hij de Vlaamse Muziekschool waar uitsluitend in het Nederlands les werd gegeven. In 1897 werd ze erkend als Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium van Antwerpen. Benoit lag ook aan de basis van de oprichting van het Vlaamse operagezelschap en ijverde voor een eigen Vlaams operagebouw. Dat zou enkele jaren na zijn dood op de Frankrijklei gerealiseerd worden.
De restauratie
Na de uitvoering van werkzaamheden in 2012 om eerst de toevoegingen uit de jaren ’70 terug te verwijderen en de uitwerking van het restauratie- en herinrichtingsdossier, startten in november 2017 de restauratiewerken aan het gebouw naar ontwerp van het Rotterdamse architectenbureau Atelier Kempe Thill. Het stucwerk van interieur en gevel werd hersteld. Het houten schrijnwerk werd gereconstrueerd naar oorspronkelijk model en de daken kregen hun originele bedekking terug. Ook de oranjerie en conciërgewoning werden gerestaureerd. De centrale grote zaal kreeg met een hedendaagse, maar tijdloze herinterpretatie terug haar luister van weleer. De werken werden recent voltooid. Het gebouw doet momenteel dienst als stadsloket en districtshuis en de grote zaal zal occacioneel ook gebruikt worden voor kleinschalige evenementen.
Het districtshuis is de officiële zetel van het districtscollege en districtsraad die het lokaal bestuur vormen voor de Antwerpse wijken met postcodes 2000, 2018, 2020, 2030, 2050 en 2060. District Antwerpen hecht veel belang aan klantvriendelijke dienstverlening. De districtswerking is dé toegangspoort tot diensten zoals communicatie, jeugd, senioren, cultuur, sport, stedelijk wijkoverleg en openbaar domein.
Harmoniepark 1, 2018 Antwerpen
Bezoek
Zaal Harmonie
Harmoniepark 1, 2018 Antwerpen
Bezoek
Hans Ruckers schrijft zich als instrumentenbouwer in bij de Sint-Lucasgilde.
De familie Ruckers-Couchet waren de bekendste Antwerpse klavecimbelbouwers van de 16de en 17de eeuw. In die periode was de Antwerpse klavecimbelproductie wereldwijd toonaangevend. De instrumenten werden geroemd om hun klankrijkdom en betrouwbaarheid. Ze werden verkocht in heel Europa en zelfs daarbuiten.
Dens en Verbert geven gezicht aan Harmonie
De Société d’Harmonie d’Anvers was de belangrijkste 19de-eeuwse muziekmaatschappij. Ze werd gesticht in 1814 en rekruteerde haar leden uit de (hogere) burgerij. In 1844 kocht de ondertussen Koninklijke Maatschappij der Harmonie gronden langs de steenweg naar Berchem en Wilrijk om hun zomerlokaal op te richten. De architectuurwedstrijd voor het concertgebouw werd gewonnen door Pieter Dens. De aanleg van de tuin werd toegewezen aan Guillaume Verbert, lid van de Bestuursraad der Harmonie. Het neoclassicistisch en langgerekt gebouw bevatte een bal- en concertzaal met centrale portiek en koepel in de middenvleugel en een restaurant en café in de zijvleugels. In 1846 werd het zomerlokaal feestelijk ingehuldigd.
Uitbreiding
In 1889 werd de Harmonie uitgebreid tot zijn huidige vorm naar ontwerp van Charles Dens, neef en opvolger van Pieter Dens. Hij breidde het hoofdgebouw aan de achterzijde uit, waardoor de oppervlakte verdubbelde. De feestzaal bestond uit drie beuken. De zijvleugels waren afgedekt met een vlakke zoldering, de middenpartij was voorzien van een tongewelf, gedragen door stalen vakwerkspanten die zich bevinden tussen het binnengewelf en het buitendak. Aan het uiteinde werd een halfronde uitbouw voor het orkest toegevoegd. Aan de tuingevel voegde hij een zuilenportiek toe. De indeling van de westelijke en oostelijke vleugel met kleine feestzalen werd niet gewijzigd. Wel bouwde hij tegen de oostelijke zijgevel een verbindingsgang die een overdekte toegang verleende via de Mechelsesteenweg.
Einde van het muziektijdperk
Na de Eerste Wereldoorlog daalde de populariteit van de harmonieën. Ook de Antwerpse vereniging zag haar ledenaantal fors teruglopen. De Maatschappij was in 1923 genoodzaakt haar lokaal aan de stad te verkopen. De plannen om hier een conservatorium op de richten gingen niet door, maar de stad voerde vele veranderingen door. In de jaren 1950 werd de tuinafsluiting verwijderd en de beelden van componisten en toondichters weggehaald. Tussen 1974 en 1980 werd het interieur grondig aangepakt.
In 1954 werd het monument voor Peter Benoit dat in 1934 op de Frankrijklei was opgericht naar het Harmoniepark overgebracht. Peter Benoit wordt de ‘Vader der Vlaamse muziek’ genoemd. In 1876 stichtte hij de Vlaamse Muziekschool waar uitsluitend in het Nederlands les werd gegeven. In 1897 werd ze erkend als Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium van Antwerpen. Benoit lag ook aan de basis van de oprichting van het Vlaamse operagezelschap en ijverde voor een eigen Vlaams operagebouw. Dat zou enkele jaren na zijn dood op de Frankrijklei gerealiseerd worden.
De restauratie
Na de uitvoering van werkzaamheden in 2012 om eerst de toevoegingen uit de jaren ’70 terug te verwijderen en de uitwerking van het restauratie- en herinrichtingsdossier, startten in november 2017 de restauratiewerken aan het gebouw naar ontwerp van het Rotterdamse architectenbureau Atelier Kempe Thill. Het stucwerk van interieur en gevel werd hersteld. Het houten schrijnwerk werd gereconstrueerd naar oorspronkelijk model en de daken kregen hun originele bedekking terug. Ook de oranjerie en conciërgewoning werden gerestaureerd. De centrale grote zaal kreeg met een hedendaagse, maar tijdloze herinterpretatie terug haar luister van weleer. De werken werden recent voltooid. Het gebouw doet momenteel dienst als stadsloket en districtshuis en de grote zaal zal occacioneel ook gebruikt worden voor kleinschalige evenementen.
Het districtshuis is de officiële zetel van het districtscollege en districtsraad die het lokaal bestuur vormen voor de Antwerpse wijken met postcodes 2000, 2018, 2020, 2030, 2050 en 2060. District Antwerpen hecht veel belang aan klantvriendelijke dienstverlening. De districtswerking is dé toegangspoort tot diensten zoals communicatie, jeugd, senioren, cultuur, sport, stedelijk wijkoverleg en openbaar domein.