Aandachtspunten: door verschillende nudgingmechanismen te combineren, is het moeilijk om te achterhalen welk mechanisme de grootste impact had. Het voordeel is wel dat de mechanismen elkaar duidelijk versterken.

Daarnaast vonden sommige experi-menten plaats tijdens de Covid-19 pandemie. Mogelijks heeft dit de resultaten van onze experimenten beïnvloed.

Hoe zet je mensen aan tot blijvend circulair gedrag? 

Wat? 
We organiseerden 6 nudgingacties om minder energie, afval en water te verbruiken of te verzamelen, vooral 
via de app Circulair Zuid. De acties duurden telkens minstens 1 tot 3 maanden. Die lange periode is nodig om gewoon te raken aan de nieuwe gewoontes. 

Hoe? 
We gebruikten 7 nudgingmechanismen om de bewoners een duwtje in de rug te geven, onder andere informatie, competitie en beloning. 

Verantwoordelijke partners? 
Imec, met de steun van de Vrije Universiteit Brussel en Universiteit Gent, en VITO 

Resultaat? 
Bij de helft van de acties daalde het verbruik significant.

Belangrijkste les? 
Bewoners monitoren graag hun verbruik en ze worden gestimuleerd 
door competitie. 

Hoe pakten we de nudging aan? 

STAP 1.  SMART-doelstellingen bepalen
We bepaalden onze doelen via het SMART-principe: specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Zo wilden we bijvoorbeeld het energieverbruik met 10% doen dalen tegenover het referentiejaar 2019.

STAP 2. Mechanismen kiezen
Circulair Zuid koos voor 7 soorten nudgingmechanismen: 

• Informatie: om gedragsverandering te stimuleren is informatie cruciaal. Onze deelnemers kregen bijvoorbeeld wekelijks een rapport van hun energie-  en afvalverbruik. Via de app ontvingen ze tips of kregen ze korte vraagjes, zoals: “Neem jij je eigen verpakkingen mee naar de winkel?”

• Wij-gevoel: we communiceerden meestal in de wij-vorm, om de collectieve identiteit van Nieuw Zuid te benadrukken. Naast de individuele uitdagingen organiseerden we ook groepsuitdagingen, zoals het restafval met 10% verminderen met de hele wijk. 

• Competitie tussen groepen: we lieten zien welke groepen het beter deden. Belangrijk: dit mechanisme kun je het best voorzichtig gebruiken. Door die competitie zullen sommigen nog beter presteren, maar er is een risico op afvallers. 

• Herhaling: boodschappen herhalen is nodig om gedrag te veranderen. Zo lieten we elke dag via de app weten wanneer er veel groene stroom beschikbaar was. Dat was hét moment om de wasmachine te laten draaien en computers op te laden. 

• Toezegging: we vroegen bij elke nudgingactie uitdrukkelijk wie zou deelnemen. De bevestiging van hun engagement stimuleerde hen om het goed te doen en vol te houden. 

• Beloning: bewoners konden circules, virtuele punten, verdienen als ze goed bezig waren. Bijvoorbeeld als ze hun wasmachine gebruikten tussen 11 en 15 uur. 

• Beelden: om onze boodschappen kracht bij te zetten, gebruikten we foto’s om een positief of negatief gevoel op te wekken.
  
  

STAP 3.  Groepen selecteren? 
Je zou ervoor kunnen kiezen om de doelgroep in verschillende groepen te verdelen voor een vergelijkende test. Wij deden dat niet en stuurden de nudgingberichten naar iedereen. Alleen voor de beloningen en specifieke boodschappen stuurden we ze naar een beperkte groep. 

STAP 4.  Triggers programmeren
In het back-endsysteem van de app, legden we vast wie welke bood-schappen zou ontvangen. Bijvoorbeeld:
als een bewoner zijn wasmachine gebruikte tussen 11 en 15 uur, ontving hij het bericht dat hij 2500 circules
had verdiend. We gebruikten daarvoor de data van de slimme stopcontacten. 

STAP 5.  Meldingen opstellen
Voor elke experiment werden de eigenlijke meldingen geschreven.
Elke melding had betrekking
op eenspecifiek nudgingmechanisme.

STAP 6.  Testen
We verstuurden enkele
berichtennaar testaccounts
om te controleren of de
berichten correct werden
verstuurd.

STAP 7.  Evalueren
Na elke actie vroegen we feedback aan de deelnemers, via klankbordgroepen,
interviews of een vragenlijst. We vroegen gericht welke nudging-mechanismen het beste werkten voor hen, en welke informatie ze graag nog wilden ontvangen.