Naast de bovenbeschreven rollen zijn er een aantal taken die de stad Antwerpen of een andere lokaal bestuur op zich kan nemen.
1. Capteer en versterk bestaande initiatieven
Probeer een goed zicht te krijgen op de verschillende initiatieven in de wijken van je stad of gemeente. Sluit erbij aan, ondersteun waar mogelijk en haal de best practices of goedwerkende elementen eruit om daarmee andere initiatieven te versterken of nieuwe initiatieven op te wekken. Actieve communicatie is daarbij een belangrijk sleutelwoord.
2. Breng doelgroepen goed in beeld en ontwerp er een specifieke aanpak voor
Verschillende doelgroepen (particuliere huurders, sociale huurders, noodkopers) worden geconfronteerd met energiearmoede. Om die allemaal verder te helpen, is er geen uniforme aanpak. Ontwerp voor elke doelgroep een specifieke aanpak voor energietransitie en betrek waar mogelijk de doelgroep bij het opstellen van die aanpak.
3. Een structureel verankerde multidisciplinaire aanpak
Doelgroepen worden door verschillende stads- of gemeentediensten bediend (bijvoorbeeld vanuit sociale dienstverlening, wonen, energie). Probeer te komen tot een wat meer geïntegreerde aanpak en probeer die ook te verankeren in de organisatie van je stad of gemeente. Verken de mogelijkheden van case management over verschillende diensten heen.
4. Een eenduidige visie verankerd in een consequent lokaal beleid
Probeer als lokale overheid een eenduidige visie te ontwikkelen waarin prioriteiten gesteld worden. Voorbeeld: In welke gevallen is het stads- of gemeentegezicht belangrijker dan gevelisolatie en in welke gevallen is het andersom? Maak het beleid consequent. Klimaattafels of workshops zijn mogelijke instrumenten om deze eenduidigheid met elkaar te bereiken.
5. Verbind met hogere overheden voor een beleidsniveau-overschrijdend beleid
Deel je ervaringen en expertise met andere (lokale) overheden en organisaties. Stad Antwerpen heeft al heel wat geleerd en zal nog veel meer leren over inclusieve energietransitie. Die kennis en ervaring kan uitgedragen worden naar Vlaams, federaal en Europees niveau. Zo kunnen zij leren van Antwerpse ervaringen en instrumenten, financiën en kaders creëren die Antwerpen weer verder helpen bij haar aanpak.
6. Blijf inzetten op experimenten, bijvoorbeeld in een living lab
Uit de experimenten voor inclusieve energietransitie is heel wat ervaring en kennis gevloeid. Dat kan er nog veel meer worden. Experimenten zijn een goede manier om de transitie te versterken. Ook het verankeren van de leerlessen en het communiceren is waardevol. Neem deze projecten multidisciplinair en dus ook team-overschrijdend op. Probeer hierin aan te sluiten bij ervaringen in andere (Europese) steden.
7. Werk samen met stakeholders
Het lijkt zo logisch: samenwerking met stakeholders. Als stad of gemeente ben je beperkt in wat je kunt doen, terwijl de opgave gigantisch is. Een goede mapping van de stakeholders en vervolgens goede afspraken met hen maken over hun inzet en de manier waarop ze (financieel) gefaciliteerd worden, kan een flinke versnelling teweeg brengen.
8. Meet en monitor
Er worden verschillende instrumenten en financiën ingezet om de doelgroepen te ondersteunen. Hoe effectief is die inzet? Moeten we op een bepaald moment bijsturen omdat de effectiviteit afneemt? Een goed monitoringssysteem is essentieel om deze vragen te kunnen beantwoorden.
GIDS De doelgroep van energiearmoede kan begeleid worden in het proces van energietransitie. Daarbij is casemanagement van het grootste belang zodat de klant niet van het kastje naar de muur wordt gestuurd en geholpen wordt bij alle formaliteiten en financiën die bij de transitie horen. Het EcoHuis kan hierin een centrale rol vervullen.
ORCHESTRATOR Er wordt samen met de doelgroep een visie en een plan ontwikkeld voor de aanpak. Klimaattafels kunnen hierin wellicht een rol vervullen. Van daaruit kan multidisciplinair aan de inclusieve energietransitie gewerkt worden en kunnen ook marktpartijen betrokken worden die de uitvoering ter hand nemen. Er kunnen vanuit de stad energie gemeenschappen worden gebouwd die weer als voorbeeld voor andere gebieden kunnen gelden.
BELANGENBEHARTIGER Antwerpen kan vanuit de eigen ervaringen mee sturen op Vlaams, federaal en Europes beleid voor inclusive energietransitie en zo zorgen dat er voldoende en effective instrumenten en financiën beschikbaar komen om de doelgroep te helpen.
INSPIRATOR burgerinitiatieven kunnen gestimuleerd worden door goede voorbeelden uit te dragen en actief te communiceren via de sociale netwerken waarin zij en stadsdiensten participeren. Ook kan de stad zelf initiatieven nemen die inspirerend kunnen zijn voor andere stakeholders of een actieve rol opnemen in energie gemeenschappen.
LIVING LAB Er moet nog zoveel uitgezocht worden, geïnnoveerd worden, geleerd worden. De stad kan hierin het voortouw nemen. Op deze manier kan de stad ook op een actieve manier een vinger aan de pols houden in de transitie en zo continue monitoren en evalueren welke risico's en kansen er zijn met betrekking tot de inclusieve energietransitie. Ook haar eigen rol in de transitie kan ze zo blijven in vraag stellen, evalueren en bijstellen waar nodig.
Als stad of lokaal bestuur kan je verschillende rollen opnemen als het gaat om de inclusieve energietransitie. Je kan die allemaal opnemen, of accenten leggen bij bepaalde rollen.
1. Capteer en versterk bestaande initiatieven
Probeer een goed zicht te krijgen op de verschillende initiatieven in de wijken van je stad of gemeente. Sluit erbij aan, ondersteun waar mogelijk en haal de best practices of goedwerkende elementen eruit om daarmee andere initiatieven te versterken of nieuwe initiatieven op te wekken. Actieve communicatie is daarbij een belangrijk sleutelwoord.
2. Breng doelgroepen goed in beeld en ontwerp er een specifieke aanpak voor
Verschillende doelgroepen (particuliere huurders, sociale huurders, noodkopers) worden geconfronteerd met energiearmoede. Om die allemaal verder te helpen, is er geen uniforme aanpak. Ontwerp voor elke doelgroep een specifieke aanpak voor energietransitie en betrek waar mogelijk de doelgroep bij het opstellen van die aanpak.
3. Een structureel verankerde multidisciplinaire aanpak
Doelgroepen worden door verschillende stads- of gemeentediensten bediend (bijvoorbeeld vanuit sociale dienstverlening, wonen, energie). Probeer te komen tot een wat meer geïntegreerde aanpak en probeer die ook te verankeren in de organisatie van je stad of gemeente. Verken de mogelijkheden van case management over verschillende diensten heen.
4. Een eenduidige visie verankerd in een consequent lokaal beleid
Probeer als lokale overheid een eenduidige visie te ontwikkelen waarin prioriteiten gesteld worden. Voorbeeld: In welke gevallen is het stads- of gemeentegezicht belangrijker dan gevelisolatie en in welke gevallen is het andersom? Maak het beleid consequent. Klimaattafels of workshops zijn mogelijke instrumenten om deze eenduidigheid met elkaar te bereiken.
5. Verbind met hogere overheden voor een beleidsniveau-overschrijdend beleid
Deel je ervaringen en expertise met andere (lokale) overheden en organisaties. Stad Antwerpen heeft al heel wat geleerd en zal nog veel meer leren over inclusieve energietransitie. Die kennis en ervaring kan uitgedragen worden naar Vlaams, federaal en Europees niveau. Zo kunnen zij leren van Antwerpse ervaringen en instrumenten, financiën en kaders creëren die Antwerpen weer verder helpen bij haar aanpak.
6. Blijf inzetten op experimenten, bijvoorbeeld in een living lab
Uit de experimenten voor inclusieve energietransitie is heel wat ervaring en kennis gevloeid. Dat kan er nog veel meer worden. Experimenten zijn een goede manier om de transitie te versterken. Ook het verankeren van de leerlessen en het communiceren is waardevol. Neem deze projecten multidisciplinair en dus ook team-overschrijdend op. Probeer hierin aan te sluiten bij ervaringen in andere (Europese) steden.
7. Werk samen met stakeholders
Het lijkt zo logisch: samenwerking met stakeholders. Als stad of gemeente ben je beperkt in wat je kunt doen, terwijl de opgave gigantisch is. Een goede mapping van de stakeholders en vervolgens goede afspraken met hen maken over hun inzet en de manier waarop ze (financieel) gefaciliteerd worden, kan een flinke versnelling teweeg brengen.
8. Meet en monitor
Er worden verschillende instrumenten en financiën ingezet om de doelgroepen te ondersteunen. Hoe effectief is die inzet? Moeten we op een bepaald moment bijsturen omdat de effectiviteit afneemt? Een goed monitoringssysteem is essentieel om deze vragen te kunnen beantwoorden.
Naast de bovenbeschreven rollen zijn er een aantal taken die de stad Antwerpen of een andere lokaal bestuur op zich kan nemen.
GIDS De doelgroep van energiearmoede kan begeleid worden in het proces van energietransitie. Daarbij is casemanagement van het grootste belang zodat de klant niet van het kastje naar de muur wordt gestuurd en geholpen wordt bij alle formaliteiten en financiën die bij de transitie horen. Het EcoHuis kan hierin een centrale rol vervullen.
ORCHESTRATOR Er wordt samen met de doelgroep een visie en een plan ontwikkeld voor de aanpak. Klimaattafels kunnen hierin wellicht een rol vervullen. Van daaruit kan multidisciplinair aan de inclusieve energietransitie gewerkt worden en kunnen ook marktpartijen betrokken worden die de uitvoering ter hand nemen. Er kunnen vanuit de stad energie gemeenschappen worden gebouwd die weer als voorbeeld voor andere gebieden kunnen gelden.
BELANGENBEHARTIGER Antwerpen kan vanuit de eigen ervaringen mee sturen op Vlaams, federaal en Europes beleid voor inclusive energietransitie en zo zorgen dat er voldoende en effective instrumenten en financiën beschikbaar komen om de doelgroep te helpen.
INSPIRATOR burgerinitiatieven kunnen gestimuleerd worden door goede voorbeelden uit te dragen en actief te communiceren via de sociale netwerken waarin zij en stadsdiensten participeren. Ook kan de stad zelf initiatieven nemen die inspirerend kunnen zijn voor andere stakeholders of een actieve rol opnemen in energie gemeenschappen.
LIVING LAB Er moet nog zoveel uitgezocht worden, geïnnoveerd worden, geleerd worden. De stad kan hierin het voortouw nemen. Op deze manier kan de stad ook op een actieve manier een vinger aan de pols houden in de transitie en zo continue monitoren en evalueren welke risico's en kansen er zijn met betrekking tot de inclusieve energietransitie. Ook haar eigen rol in de transitie kan ze zo blijven in vraag stellen, evalueren en bijstellen waar nodig.
Als stad of lokaal bestuur kan je verschillende rollen opnemen als het gaat om de inclusieve energietransitie. Je kan die allemaal opnemen, of accenten leggen bij bepaalde rollen.